Al een paar maanden komt Lisa van 17 bij me voor coaching. Vanavond is het plan om de gesprekken af te ronden. Dat betekent dat we samen in kaart brengen wat onze gesprekken haar hebben opgeleverd, maar ook dat we gaan onderstrepen wat maakt dat er nu stappen gemaakt zijn.
Kletsend over haar stoere plannen om bij de marechaussee te gaan, maak ik ondertussen twee koppen muntthee. We settelen ons vervolgens aan de grote eettafel. Een schaaltje pepernoten en chocola staat ons, niet erg lang trouwens, verlekkerd aan te staren.
Vervolgens blikken we een moment terug…
Inmiddels een paar maanden geleden hebben we ons eerste gesprek, het intakegesprek. Er komen verschillende thema’s naar voren, maar ééntje zet op dat moment behoorlijk de toon.
Vastberaden noemt Lisa dat haar boosheid haar echt heel dwars zit en zéker niet alleen haar. Ze heeft te maken met boze buien waar je ‘u’ tegen zegt. Als ik haar vraag eens te tekenen hoe dat er dan uit ziet, moeten we allebei heel hard lachen. Het gaat van niets naar alle registers volledig open. Nó escapes en nó turning back! Ben je op dat moment als ander gezinslid betrokken dan is er geen ontkomen meer aan. Een dikke smile staat op haar gezicht en we graaien allebei nog maar eens in het schaaltje pepernoten …
Een stilte valt … Haar grote glimlach maakt langzaam plaats voor een strak en gefronst gezicht. Een soort van ‘een-hoe-houd-ik-hem-in-de-plooi-blik’…
Als ik vervolgens aan haar vraag hoe dat voor haar is, krijg ik meer te zien wat er zich allemaal achter haar boosheid* afspeelt.
Nadat we samen haar boosheid in kaart hebben gebracht en daarbij horende emoties de ruimte hebben gegeven, laat ik haar zien dat we in een volgend gesprek twee dingen kunnen doen.
Er samen achter komen op welke manier Lisa kan dealen met haar woede-uitbarstingen of toch eerst dit: Ik pak er een matroesjkapop bij om te laten zien waar ik op doel. De poppen haal ik uit elkaar en het kleinste poppetje zet ik helemaal achteraan. De grootste pop zet ik vooraan. Het kleine poppetje is niet meer te zien. Het staat volledig verstopt te zijn achter de andere poppen.
Kijk dit is jouw boosheid. Ik pak de grootste pop. Dit is wat anderen zien en waar ze op reageren als je een woede-uitbarsting hebt. Deze pop of ook wel jouw boosheid is inmiddels behoorlijk groot geworden. Klopt het dat het eerst deze was? Ik pak de middelste. Ze knikt instemmend. Alles wat aandacht krijgt en wat je aandacht geeft groeit. Doordat je familie jouw boosheid, zachtjes uitgedrukt, heel vervelend vindt en ze daar ook op reageren is het eigenlijk alleen maar erger/groter geworden.
Je beschermt eigenlijk dít kleine poppetje. Ik pak het kleinste poppetje achteraan. Dit is je kwetsbare ik. Iedereen heeft er ééntje. Je draagt hem altijd met je mee. In sommige situaties is het nodig om met ander gedrag de aandacht van je kwetsbare ik af te leiden, omdat het niet veilig is. Je zet er groot gedrag voor, zodat niemand erbij kan en niemand het überhaupt opmerkt dat dit jou is. Dat gedrag kan bijvoorbeeld boosheid zijn, maar ook iets heel anders. Je hangt constant de lolbroek uit, je pleast en zorgt ervoor dat je lief gevonden wordt of je hebt een grote bek, zodat niemand meer doorvraagt en zo zijn er nog veel meer voorbeelden.
Daarna pak ik 4 kaartjes met woorden en leg ze om de grote pop heen. Kring, erkenning, veilig en talent. De komende tijd gaan we kijken naar deze vier om je grote pop een kop kleiner te maken.
Inmiddels is het bij Lisa ook duidelijk dat ze niet verder komt als we (alleen) met haar boosheid aan de slag gaan. We hebben te kijken naar wat ervoor zorgt, dat ze die boosheid nodig heeft. We spreken af om in ons volgende gesprek in te zoomen op het poppetje helemaal achteraan.
- Wie is zij? (erkenning)
- Wat zijn haar kwaliteiten? (talent)
- Wie kent haar echt zoals ze is? (kring)
- Lukt het haar om zichzelf te zijn? (veilig)
Zomaar een fragment uit één van de coachgesprekken, die ik met deze jongere heb. In een aantal gesprekken gaan we deze vier bij langs. Door verschillende werkvormen die verhelderen, komen we samen op het punt dat we weten dat haar moeder nodig is om verder te komen. Ze staat op dit moment buiten de kring met mensen die Lisa nodig heeft. De boosheid is hier nog meer tussen komen te staan en werkt dus behoorlijk averechts.
De verbinding met haar moeder opnieuw herstellen is dé schakel om de pop bij Lisa een kop kleiner te maken. Het kost tijd, maar dan neemt Lisa een hele moedige stap. Het gesprek aangaan met haar moeder vanuit haar kwetsbare ik, het kleinste poppetje. We bereiden samen het gesprek voor en kijken ook hoe we haar kwaliteiten ‘krachtig’ en ‘jezelf zijn’ in kunnen zetten. Deze sterke kanten hebben we eerder in het traject ontdekt.
Op de bewuste avond als moeder en Lisa bij mij aan tafel zitten is de spanning te snijden, maar het lukt Lisa om uiteindelijk verbinding te maken vanuit haar kwetsbare ik. En ook aan de andere kant van de tafel merk ik dat het kleinste poppetje naar voren stapt. Er ontstaat opnieuw verbinding tussen twee mooie mensen en dat doet ook wat met mij!
Nu is het tijd om de balans op te maken in een laatste gesprek. Verschillende thema’s zijn inmiddels geen issue meer, want door de aandacht op een liefdevolle manier te verleggen naar het kleinste poppetje achteraan is de grote bliksemafleider vooraan niet langer nodig.
*Boosheid noem je ook wel een secundaire emotie. Secundaire emoties dekken de primaire emoties af omdat die te groot en pijnlijk zijn. Dus het is makkelijker om boos te zijn, dan bijvoorbeeld te voelen dat je afgewezen en gekwetst bent.
Interesse in kind-of jongerencoaching?
Neem gerust vrijblijvend contact met me op voor de mogelijkheden.
Info op: www.arendaklukkert.nl
Reactie plaatsen
Reacties