'Dat kun jij wel!' - Herken je dat? Een kind reageert ergens angstig op en je hoort jezelf zeggen: ‘Ah, dat kun jij wel!’ Een goedbedoelde opmerking waarin we een kind willen bemoedigen en aansporen om het wel te gaan doen. Altijd meebewegen in de angst gaat een kind ook niet helpen, zeggen we dan. Hoe verhoud ik me dan naar mijn kind als het angstig is?
Een eerste vraag die je jezelf zou kunnen stellen als je kind regelmatig angstig is, is: Om wat voor angst gaat het eigenlijk?
Als we kijken naar angst zijn er vier basisangsten waar we als mensen allemaal in meer of mindere mate mee te maken hebben. Hier is veel meer over te zeggen, maar voor nu laat ik het even bij het benoemen van deze vier. Vaak zijn er één of twee die wat sneller getriggerd worden.
- Angst voor falen
- Angst voor de dood
- Angst voor verlies
- Angst voor afwijzing
In een nieuwe situatie, met je kind, een nieuwe omgeving, een nieuwe baan, of anders kan het zijn dat onze basisangsten ineens in meerdere of mindere mate getriggerd worden. Het vaak subtiele gedrag wat we dan (onbewust) inzetten om met deze angst om te gaan heeft zijn oorsprong meestal in de tijd dat we kind waren. De overtuiging die jouw omgeving over angst had, heeft jouw reactie, jouw (onbewuste) gedrag op deze angst gevormd.
Zo rond de negen jaar zie je dat kinderen wat angstiger kunnen worden. Juist doordat ze zich bewust worden van zichzelf en heel goed weten waar zij ‘staan’ in vergelijking met hun leeftijdsgenootjes ervaren ze gevoelens, ook angst, intenser dan daarvoor. Gevoelens van angst kunnen in de groepen 5 en 6 onderliggend zijn aan ongrijpbaar of lastig gedrag van kinderen. Er speelt soms zoveel onder de oppervlakte in deze leeftijdsfase. Ik denk dat we rond deze leeftijd extra voorzichtig moeten zijn met het laten stellen van een eventuele diagnose. Kijk altijd eerst verder dan druk gedrag, ontwijkend gedrag, opstandig gedrag, controle gedrag, etc.
De behoefte erachter zou zomaar kunnen zijn: Leer mij begrijpen waarom ik me zo voel. Leer mij omgaan met de dingen die ik zo spannend vind. En rond deze leeftijd hebben kinderen hun voelsprieten wijd uitstaan. Is er écht ruimte voor wat ik voel? Ik begrijp mijn gevoel niet, maar begrijpt papa, mama, meester of juf het?
Hoe dan wel met angst om te gaan? Wanneer je vermoed dat het bij bepaald gedrag om angst gaat en ook om welke angst het gaat, erken dan de angst. Laat het gedrag zoveel mogelijk voor wat het is. Natuurlijk is het aan jou om in te grijpen als gedrag grensoverschrijdend is. Daarnaast herken de angst. We kennen allemaal angst. En misschien is het eerst wel zaak om jouw eigen overtuigingen over angst aan te kijken. Wat vind ik eigenlijk van angst? Sta ik het mezelf toe om gevoelens van angst te hebben. Hoe ga ik hiermee om. Neem jij jouw angst serieus of maak je er meteen korte metten mee. Ervaar je nooit angst? Vraag je dan eens af hoe er vroeger met jou werd omgegaan wanneer je ergens bang voor was.
Als een kind echt ervaart dat angst er mag zijn, kan het ontspannen. Met een uitspraak als: ‘Dat kun jij wel’ vraag je een kind eigenlijk over zijn angst heen te stappen alsof het er niet is. En begrijp me goed: Deze goedbedoelde opmerking maken we allemaal op zijn tijd. Is het je gelukt om écht naast je kind te gaan staan ga dan samen terug naar een eerder moment dat spannend was. Weet je nog? Of weet jij nog een situatie waarin je ook iets zo spannend vond. Je gaat op zoek naar een ankermoment, een succeservaring. Wat deed je toen? Welke tools heeft jouw kind al als het gaat om spannende zaken. En kun je die nu ook gebruiken? Op deze manier ontwikkelt een kind zijn eigen tools om met spannende zaken om te gaan.
Bij het coachen van kinderen met angst ga ik samen met ze op zoek naar het ‘eigen gereedschap’ wat steeds opnieuw kan worden ingezet bij spannende zaken. Een kind wat gedrag inzet wat niet helpend is leert op deze manier gedrag in te zetten wat wel helpend is.
Heb je vragen of zorgen over jouw kind? Neem gerust contact met me op om hierover eens van gedachten te wisselen. Ik denk graag met je mee.
#kindcoaching
#jongerencoaching
#angst
#de leerkuil
# gedrag
Reactie plaatsen
Reacties